درمان دوبینی چشم در مشهد

دوبینی چشم زمانی است که شما یک تصویر دوتایی از یک جسم واحد می بینید. هر دو تصویر را می توان در کنار یکدیگر (افقی، عمودی، اریب) یا روی هم دید. دوبینی می تواند باعث اختلال در خواندن، حرکت و تعادل شود. بروز سرگیجه و تاری دید غیرمعمول نیست. علائم اغلب موقتی هستند، اما برای روشن شدن علت باید با پزشک مشورت شود.

علل دوبینی چیست؟

دوبینی می تواند در نتیجه آسیب عصب یا عضله در چشم باشد. هر چشم تصویر خود را از محیط ایجاد می کند، با مغز که نمایش های هر چشم را ترکیب می کند و آنها را به عنوان یک تصویر واضح به هم می چسباند.

دوبینی یا دیپلوبیا (Diplopia) به معنای دیدن دو تصویر از یک شیء است که می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. علل دوبینی را می‌توان به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد:

1. مشکلات مربوط به عضلات چشم:
   • ضعف عضلات چشم: اختلال در عضلاتی که چشم‌ها را حرکت می‌دهند، می‌تواند باعث دوبینی شود. این مشکل ممکن است به دلیل بیماری‌هایی مانند استرابیسم (کجی چشم) یا پارالیس اعصاب حرکتی چشم باشد.
2. مشکلات مربوط به اعصاب چشم:
   • آسیب به اعصاب بینایی: آسیب به اعصاب بینایی، مانند اعصاب کرانیال سوم، چهارم یا ششم، می‌تواند باعث ناتوانی در هماهنگی چشم‌ها و در نتیجه دوبینی شود.
   • مولتیپل اسکلروزیس: این بیماری که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد، می‌تواند باعث آسیب به اعصاب چشم‌ها و در نتیجه دوبینی شود.
3. مشکلات مربوط به مغز:
   • سکته مغزی: آسیب به قسمت‌هایی از مغز که مسئول کنترل حرکت چشم‌ها هستند، می‌تواند موجب دوبینی شود.
   • تومورهای مغزی: تومورها در نواحی مغز که مسئول هماهنگی حرکت چشم‌ها هستند، ممکن است باعث دوبینی شوند.
   • آنوریسم مغزی: پف کردن رگ‌های خونی در مغز می‌تواند به اعصاب کنترل‌کننده حرکت چشم‌ها فشار بیاورد و باعث دوبینی شود.
4. مشکلات مربوط به چشم:
   • آستیگماتیسم: مشکلات انکساری مانند آستیگماتیسم که به شکل غیرطبیعی کره چشم را می‌سازد، می‌تواند باعث دید دوگانه شود.
   • کتاراکت (آب مروارید): آب مروارید می‌تواند تصویر را مبهم و دوتا کند.
5. مشکلات سیستمیک و عمومی:
   • دیابت: بیماری دیابت می‌تواند به اعصاب کنترل‌کننده حرکت چشم آسیب بزند و منجر به دوبینی شود.
   • مسمومیت‌ها و مصرف داروها: برخی داروها یا مسمومیت‌ها، مانند مصرف الکل زیاد یا داروهای آرام‌بخش، می‌توانند باعث دوبینی شوند.
6. ضربه به سر یا چشم: آسیب فیزیکی به سر یا چشم‌ها می‌تواند منجر به مشکلات عضلانی یا عصبی شود که دوبینی ایجاد کند.

دوبینی ممکن است به صورت موقت یا دائمی باشد و بسته به علت آن، درمان‌های مختلفی لازم است. اگر دوبینی به طور ناگهانی و بدون دلیل مشخص ایجاد شود، توصیه می‌شود فوراً به پزشک مراجعه شود تا علت آن تشخیص داده شود.

علل دوبینی دوچشمی

یکی از شایع ترین علل دوبینی دوچشمی، انحراف چشم یا استرابیسم است. این عدم تعادل ماهیچه های چشم است که در آن چشم ها به درستی با یکدیگر هماهنگ نیستند. علل دوبینی دوچشمی:

• فلج یا ضعیف هستند.
• آنها محدودیت حرکت دارند.
• آنها بیش از حد قوی یا بیش فعال هستند.
• اعصابی که ماهیچه های چشم را کنترل می کنند، ناهنجاری هایی را نشان می دهند.
• گاهی اوقات در بزرگسالانی که در دوران کودکی از استرابیسم رنج می‌بردند، دوبینی بعداً در زندگی بازمی‌گردد. در برخی موارد، درمان استرابیسم در واقع می تواند منجر به دوبینی شود، حتی اگر بینایی بیمار قبل از درمان طبیعی بوده باشد. این ممکن است به این دلیل باشد که مغز سیگنال‌های یکی از چشم‌ها را در تلاش برای حفظ بینایی طبیعی سرکوب کرده است.

علل دوبینی تک چشمی

اگر با یک چشم بتوان تصاویر دوگانه را دید، به این حالت دوبینی تک چشمی می گویند. دوبینی تک چشمی کمتر از دوبینی دو چشمی است. شرایط زیر می تواند باعث دوبینی تک چشمی شود:

• آستیگماتیسم: قرنیه یا لایه شفاف جلوی چشم، شکل نامنظمی دارد. با آستیگماتیسم، قرنیه دو انحنا در سطح دارد، بنابراین کاملاً گرد نیست.
• خشکی چشم: چشم به اندازه کافی اشک تولید نمی کند یا خیلی سریع خشک می شود.
• قوز قرنیه: این یک بیماری دژنراتیو چشم است که باعث نازک شدن قرنیه و مخروطی شکل آن می شود.
• ناهنجاری های شبکیه: به عنوان مثال، با دژنراسیون ماکولا، مرکز میدان دید به آرامی از بین می رود و گاهی اوقات تورم ایجاد می شود که باعث ایجاد تصاویر دوگانه در یک چشم می شود.
• آب مروارید: آب مروارید در بیش از نیمی از افراد بالای 80 سال رخ می دهد و گاهی اوقات می تواند باعث دوبینی در یک چشم شود.

علل دیگری که باعث دوبینی موقتی می شوند

دوبینی ممکن است به دلایل ساده ای رخ دهد و به مرور زمان از بین برود. اینها شامل مصرف بیش از حد الکل، داروهای آرام بخش، ضد اضطراب و خواب آور با بنزودیازپین ها، مواد افیونی یا داروهای خاص برای تشنج و صرع است.

صدمات سر، مانند ضربه مغزی نیز می تواند به طور موقت باعث دوبینی شود. با خستگی بیشتر، چشم‌ها تحت فشار قرار می‌گیرند و باعث می‌شوند که کره چشم در موقعیت صحیح قرار نگیرد و باعث دوبینی موقتی شود. زمانی که فرد هوشیارتر می شود و خود را تحت فشار قرار می دهد یا اثر الکل از بین می رود، دوبینی از بین می رود. اگر دید طبیعی به سرعت برنگردد، باید در اسرع وقت با پزشک مشورت شود.

نحوه تشخیص دو بینی

ابتدا مشخص می شود که دوبینی تک چشمی است یا دوچشمی. اگر تک چشمی باشد، شدت آن کمتر است و به این معنی است که مشکل بیشتر در چشم است تا اعصاب. تشخیص کودکان دشوارتر است زیرا آنها قادر به بیان آنچه می بینند نیستند.

علائم فیزیکی دوبینی عبارتند از:

• چروک شدن یا باریک شدن چشم ها هنگام نگاه کردن
• زمانی که بیمار یک چشم خود را با دست می پوشاند
• وقتی سرش را به شکلی غیرعادی می چرخاند
• وقتی به اشیا از پهلو نگاه می کند نه از جلو

درمان دوبینی تک چشمی

درمان بستگی به علت زمینه ای دارد.

• آستیگماتیسم: به انحنای غیرطبیعی قرنیه اشاره دارد. عینک های اصلاحی یا لنزهای تماسی اغلب می توانند خمیدگی را خنثی کنند و عبور نور ورودی به چشم را تصحیح کنند.
• گزینه دیگر جراحی لیزر است. در این درمان قرنیه با لیزر تغییر شکل می دهد.
• آب مروارید: جراحی معمولا بهترین گزینه است. مداخله جراحی باعث رفع کدورت و علت دوبینی می شود. عوارض شامل عفونت، درد و احتمالاً تاری یا دوبینی مداوم است که معمولاً با درمان سریع برطرف می شود.
• خشکی چشم: وقتی چشم ها به اندازه کافی اشک تولید نمی کنند یا خیلی سریع خشک می شوند، ملتهب، دردناک می شوند و می توانند باعث دوبینی شوند. در بیشتر موارد، علائم با قطره به عنوان جایگزینی برای اشک کاهش می یابد.

درمان دوبینی دو چشمی

درمان دوبینی دو چشمی (Diplopia) به علت اصلی آن بستگی دارد. روش‌های درمانی می‌توانند متفاوت باشند و شامل درمان‌های غیرجراحی و جراحی باشند. در اینجا نحوه درمان دوبینی در برخی شرایط مختلف آورده شده است:

1. درمان دوبینی ناشی از اختلالات عضلات چشم:

• تمرینات چشم: برای بهبود هماهنگی عضلات چشم و کمک به حرکت بهتر آن‌ها، تمرینات چشم (تراپی چشم) می‌تواند مفید باشد. این تمرینات معمولاً توسط پزشک متخصص چشم یا اپتومتریست تجویز می‌شود.
• پوشاندن یک چشم (پچینگ): در مواردی که مشکل در یک چشم وجود دارد، ممکن است پزشک توصیه کند که یکی از چشم‌ها با استفاده از چسب یا پوشش موقتی پوشانده شود. این کار به مغز کمک می‌کند که از یک تصویر استفاده کند.
• جراحی عضلات چشم: در مواردی که عضلات چشم دچار ضعف یا عدم هماهنگی شده‌اند، جراحی برای اصلاح موقعیت عضلات چشم و بهبود حرکت آن‌ها ممکن است مورد نیاز باشد.

2. درمان دوبینی ناشی از مشکلات عصبی:

• درمان بیماری‌های عصبی: اگر دوبینی به علت اختلالات عصبی مانند مولتیپل اسکلروزیس یا دیابت باشد، درمان بیماری زمینه‌ای بسیار مهم است. درمان دارویی برای کنترل بیماری می‌تواند به کاهش علائم دوبینی کمک کند.
• داروها: در مواردی که آسیب عصبی موقت باشد، داروهایی مانند استروئیدها ممکن است برای کاهش التهاب و بهبود عملکرد اعصاب استفاده شوند.

3. درمان دوبینی ناشی از مشکلات مغزی:

• درمان سکته مغزی یا تومور مغزی: اگر دوبینی به علت سکته مغزی یا تومور مغزی ایجاد شده باشد، درمان علت زمینه‌ای مانند داروهای رقیق‌کننده خون برای سکته مغزی یا جراحی برای برداشتن تومور مورد نیاز است.
• توان‌بخشی عصبی: توان‌بخشی پس از سکته مغزی یا آسیب مغزی برای کمک به بهبود عملکرد چشم‌ها و مغز می‌تواند موثر باشد.

4. درمان دوبینی ناشی از مشکلات چشمی:

• اصلاح ناهنجاری‌های انکساری: اگر دوبینی به دلیل مشکلاتی مانند آستیگماتیسم باشد، استفاده از عینک یا لنزهای تماسی برای اصلاح مشکلات انکساری می‌تواند مفید باشد.
• درمان آب مروارید (کتاراکت): در صورت وجود آب مروارید، جراحی برای برداشتن کاتاراکت و جایگزینی با لنز مصنوعی می‌تواند باعث بهبود بینایی و رفع دوبینی شود.

5. درمان دوبینی ناشی از مصرف داروها یا مسمومیت‌ها:

• قطع مصرف داروها یا مواد مسموم: اگر دوبینی به دلیل مصرف داروها یا مسمومیت‌ها ایجاد شده باشد، قطع مصرف دارو یا درمان مسمومیت ممکن است علائم را کاهش دهد.

6. استفاده از عینک‌های مخصوص:

در برخی موارد، عینک‌های خاصی مانند عینک‌های منشوری برای کمک به تصحیح دید دوگانه تجویز می‌شوند. این عینک‌ها به مغز کمک می‌کنند تا تصاویر دوگانه را به یک تصویر واحد ترکیب کند.

7. جراحی چشم (در موارد خاص):

اگر دوبینی ناشی از کجی چشم (استرابیسم) باشد که با درمان‌های غیرجراحی اصلاح نمی‌شود، جراحی عضلات چشم برای اصلاح موقعیت آن‌ها می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد.